Regularne kontrole lekarskie. Jeśli domowy ulubieniec jest w średnim wieku, zawczasu warto zapewnić mu badania weterynaryj­ne przynajmniej raz do roku, radzi Meryl Littman, naczelny lekarz Wydziału Weterynarii Uniwersytetu Pensylwania w Filadelfii.

Dla psów „wiek średni” to zwykle okres około siódmego roku ży­cia, a dla dużych ras, jak wilczarz irlandzki czy dog niemiecki – nieco wcześniej. Koty osiągają wiek średni później, między ósmym a dziesiątym rokiem życia, stwierdza dr Littman.

Pierwsze z rutynowych, dorocznych badań powinno mieć charak­ter szczegółowy, ponieważ w kolejnych latach lekarz będzie porów­nywał uzyskane w nim wyniki z późniejszymi, sprawdzając, czy stan zdrowia naszego pupila nie pogorszył się, tłumaczy dr Littman.

Warto także poprosić weterynarza, aby zmierzył zwierzęciu ciśnie­nie krwi, dodaje dr Littman. Wysokie ciśnienie krwi u psów może prowadzić do ślepoty, u kotów zaś jest objawem zwiększonego stęże­nia hormonów tarczycy. Nie leczone może prowadzić do udaru, więc wczesna diagnoza jest tu zbawienna.

Łapki w ruch. Codzienna porcja ćwiczeń pozwoli utrzymać twego ulubieńca w dobrej kondycji, będzie szczupły i sprawny, uniknie też związanych z wiekiem dolegliwości, jak reumatyzm czy kłopoty z trawieniem, mówi dr James B. Dalley, profesor weterynarii małych zwierząt na Wydziale Weterynarii Stanowego Uniwersytetu Michigan w East Lansing. Zaleca on przynajmniej dwa 20-minutowe spacery dziennie. Dodaje jednak, że każda porcja ćwiczeń jest ważna.

Kontroluj masę ciała. „Jednym z największych problemów w psiej populacji jest otyłość”, mówi dr Guy L. Pidgeon, internista, dyrektor Departamentu Weterynarii dla Hill’s Pet Nutrition w Tope­ka, Kansas.

U psów otyłość jest jedną z głównych przyczyn chorób występują­cych w późniejszym wieku, na przykład reumatyzmu i chorób serca. U kotów często wywołuje cukrzycę, którą znacznie łatwiej opano­wać, gdy domowy tłuścioch zrzuci kilka kilogramów.

Jak można prawidłowo określić, czy nasz ulubieniec jest w prawi­dłowej kondycji? Psy powinny przypominać klepsydrę, mówi dr Pid­geon. „Gdy patrzy się na psa z góry, powinno być widoczne lekkie wcięcie w pasie. A kiedy przeciągnąć rękami po bokach, powinno się wyczuć żebra”.

To samo dotyczy kotów – powinny być przez całe życie raczej szczupłe. Jeśli żebra są z trudem wyczuwalne i nie widać wcięcia w talii, to znaczy, że kot ma nadwagę.

Zbawienny błonnik. Zwiększona ilość błonnika w codziennej die­cie pomoże i psu, i kotu zrzucić zbędne kilogramy, tłumaczy dr Dal­ley. Błonnik przeciwdziała też zaparciom i usprawnia trawienie, co u starszych zwierząt poprawia przyswajanie niezbędnych składników pokarmowych.

Lekarze polecają szczególnie specjalne gotowe karmy dla zwierząt leciwych lub z nadwagą. Przed dokonaniem wyboru należy zapytać weterynarza, która z nich będzie najlepsza.

Wystrzegaj się przesady. Wprawdzie dobre żywienie to podstawa dobrego samopoczucia naszych domowych ulubieńców, ale nie nale­ży na siłę zmieniać diety psu czy kotu, który mimo wieku doskonale się czuje i jest szczupły. „Nie wszystkie starzejące się psy i koty to tłuściochy”, mówi dr Kathryn Michel, prowadząca badania nad ży­wieniem na Wydziale Studiów Klinicznych Wyższej Szkoły Wetery­narii Uniwersytetu Pensylwania w Filadelfii. „Starzejący się, ale zdrowy pies lub kot może jadać to, co dotychczas”.

Dawaj mu naturalne produkty. Weterynarze o nastawieniu holi­stycznym często zalecają dodawanie do posiłków jarzyn, owoców i naturalnych produktów zbożowych zamiast gotowych karm dla zwierząt. „Jeśli pies lub kot dostaje świeże, zdrowe, naturalne pro­dukty, jego system odpornościowy jest bardziej sprawny i jest on w mniejszym stopniu narażony na choroby wieku podeszłego”, za­pewnia dr Deva Khalsa, weterynarz z prywatną praktyką w Yardley, Pensylwania, dyplomowana specjalistka w zakresie akupunktury.

Koty są bardziej wybredne i nie zawsze akceptują dodatek jarzyn czy owoców w swoich posiłkach. Zawsze można spróbować dodawać do gotowej karmy drobno posiekane kiełki, tylko trzeba je dobrze wymieszać, mówi dr Khalsa.

Wybieraj zdrowe smakołyki. Dodatkowe małe „co nieco” dla ulubieńca „wydaje się nieodłącznym rytuałem w tworzeniu więzi między człowiekiem i zwierzęciem”, podkreśla dr Michel. Jeśli ulu­bieniec jest wiekowy lub zapasiony ta przyjemność może być dlań zabójcza.

Skoro już chcemy dać zwierzęciu coś ekstra, należy wybierać sma­kołyki, które nie zaszkodzą jego zdrowiu, zastępując ciasteczka mar­chewką czy owocem, radzi dr Michel. Nie uniknie się oczywiście problemów z przekonaniem kota, że kawałek szparaga jest równie smakowity, jak jego ulubiona wątróbka!

Smakowite witaminy. Wielu weterynarzy radzi, by jako „nagródek” używać tabletek witaminowych dla zwierząt. „Nie ma w nich dużo kalorii i zawierają substancje smakowe, dzięki którym zwierzęta je lubią”, mówi dr Dalley. Sklepy z artykułami dla zwierząt oferują duży ich wybór, ale wcześniej warto poradzić się weterynarza, które będą najlepsze.

Zbawienne przeciwutleniacze. W badaniach nad chorobami serca u ludzi dawno już odkryto zbawienny wpływ przeciwutleniaczy – wi­tamin C i E – na zachowanie zdrowia. Doktor Khalsa zaleca podawa­nie starzejącym się psom około 400 mg witaminy C dziennie (dla du­żych ras nawet więcej) i 100-400 jm. witaminy E. Koty powinny do­stawać około 500 mg witaminy C i 50 jm. witaminy E. Precyzyjną dawkę dzienną należy ustalić z weterynarzem.

Podawanie witamin można sobie ułatwić, kupując witaminy w pły­nie lub w proszku i mieszać je z karmą. Kotom można posmarować łapkę mieszanką witamin z oliwą z oliwek, wtedy zliżą ją same, radzi dr Khalsa.

Świeża woda zawsze dostępna. Wiele zwierząt w miarę starzenia się pije mniej, co może prowadzić do odwodnienia. Dr Pidgeon dora­dza rozstawienie misek z wodą w różnych punktach mieszkania, zwłaszcza że leciwy kot lub pies nie jest już tak ruchliwy, jak dawniej.

„Sprawdzaj miski z wodą rano i wieczorem, by upewnić się, czy twój ulubieniec pije”, uczula dr Pidgeon.

Nie spuszczaj go z oka. Wiele zwierząt z wiekiem traci słuch, przez co są bardziej narażone na uleganie wypadkom. „Na spacerze bezpieczniej jest prowadzić staruszka na smyczy”, radzi dr Pidgeon, „teraz zastępujesz mu uszy, a często i oczy, i jego bezpieczeństwo za­leży od ciebie”.

Wytłumacz dzieciom, co znaczy starość. Zwierzęta, podobnie jak ludzie, robią się na starość drażliwe i mniej towarzyskie. Leciwy kot potrafi zręcznie unikać większego zamieszania w domu, ale trzeba wytłumaczyć dzieciom, że powinny okazywać więcej zrozumienia staremu psu. „Dzieci tego bardzo często nie rozumieją i stąd wypadki pogryzień”, ostrzega dr Dalley.

Koty

Stopniowa zmiana diety. Koty są wielkimi tradycjonalistami. Gwałtowna zmiana diety może spowodować nawet kilkudniową gło­dówkę. Można by się tym nie przejmować, gdyby nie fakt, że u gło­dujących kotów może rozwinąć się poważna, śmiertelna w skutkach choroba – stłuszczenie wątroby.

„Dietę kota trzeba zmieniać stopniowo, bardzo powoli”, podkreśla dr Pidgeon.

Jeśli zmiana diety podyktowana jest nadwagą, niewielką ilość no­wej karmy trzeba zmieszać z używaną dotychczas i stopniowo zwięk­szać jej ilość – na początek zmieszać 1/4 nowej i 3/4 starej karmy. Zmiana kociej diety może potrwać dwa tygodnie, czasem nawet dłu­żej.