Wprawdzie zwierzęta nie są tak podatne na zawały jak ludzie, jednak wszelkie problemy z sercem wymagają szybkiej konsultacji weterynaryjnej.

Do niepokojących objawów należą: ciężki oddech, kaszel, opuchnięty brzuch, niebieskawe śluzówki pyska – oznaka niedoborów tlenowych – mówi dr James Bu­chanan, profesor kardiologii w Szkole Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Pen­sylwania w Filadelfii.

Szybkość, z jaką uderza serce twojego pupila, to następny ważny objaw, świad­czący o dobrej lub kiepskiej kondycji serca. Aby to sprawdzić, połóż rękę po lewej stronie na jego klatce piersiowej, tuż za łokciem. Licz uderzenia przez 15 sekund, potem pomnóż przez cztery.

Zdrowe serce kota uderza około 120 razy na minutę, psa, w zależności od rasy, od 60 do 160. Szybsza, wolniejsza lub nierówna akcja serca może być poważnym objawem chorobowym, ostrzega dr Buchanan. Jeśli coś cię zaniepokoi, skontaktuj się z weterynarzem.

Główny podejrzany – bakterie

Mówi się, że najkrótsza droga do serca zwierzęcia wiedzie przez żołądek. Ale kiedy mówimy o chorobach serca, bardziej prawdopodobne jest, że wiodła ona ra­czej od zębów.

„Jeśli badając zwierzę unoszę jego wargi i widzę zęby w fatalnym stanie, zaczy­nam podejrzewać u niego problemy z sercem”, zapewnia dr Lee R. Harris, wetery­narz z prywatną praktyką w Federal Way, Waszyngton.

„Bakterie wywołujące choroby zębów i przyzębia mogą przez dziąsła dostawać się do krwiobiegu”, wyjaśnia. „Docierają do serca, a tam, po pięciu, sześciu latach doprowadzają do uszkodzenia zastawek”.

Zdecydowanie zaleca stałą dbałość o stan zębów zwierzęcia. Oznacza to nie tyl­ko codzienne ich czyszczenie, lecz także dawanie zwierzęciu surowej marchewki do gryzienia czy gumowych zabawek do żucia, co mechanicznie czyści zęby (wię­cej szczegółów w rozdziale Zęby).

Psy i koty mogą jadać tłusto i niezdrowo, nie grozi im, jak nam, ludziom, arterioskleroza. Jednak ich serce, jak każda pompa, może mieć problemy z prawidłowym funkcjonowaniem, na przykład kiedy pojawią się szmery, nie pozwalające mu pracować z pełną mocą. Wszystkie sercowe przypadłości wymagają profesjonalnej opieki we­terynaryjnej, ale ważne są też domowe sposoby na ulżenie choremu zwierzęciu.

Dla psów i kotów

Podziel porcje na mniejsze. Jeden duży posiłek dziennie do stra­wienia to znacznie większy wysiłek dla organizmu, niż ta sama por­cja podzielona na kilka mniejszych, mówi dr Janet R. Childs, wetery­narz z prywatną praktyką w Fairview, Tennessee. Kilka mniejszych posiłków dziennie nie obciążą żołądka zwierzęcia, a jego serce pracu­je wtedy sprawniej, zapewnia.

Dodaj oleju z ryb. Badania wykazują, że nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, dodawane do jedzenia, znacznie obniżają ci­śnienie krwi i ograniczają występowanie zakrzepów krwi, które mogą doprowadzić do zawału serca, zapewnia dr Walter Weirich, lekarz weterynarii i doktor nauk przyrodniczych, profesor chirurgii i kardio­logii Szkoły Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Purdue w West Lafayette, Indiana.

To raczej kosztowna dieta, ale karmienie zwierzęcia kilka razy w tygodniu rybami, takimi jak śledzie, makrela, łosoś czy tuńczyk – świeżymi lub z puszki, zapewnia organizmowi odpowiednią ilość kwasów omega-3. Można im też podawać gotowe preparaty, zawiera­jące kwasy nienasycone, dostępne w sklepach ze zdrową żywnością, ale wcześniej należy ustalić z weterynarzem, który z nich będzie naj­lepszy.

Pilnuj wagi. Każdy kilogram nadwagi to dodatkowe obciążenie dla serca. „Serce lepiej pracuje, gdy nie musi zmagać się z tak dużym oporem przy tłoczeniu krwi”, mówi dr Weirich. Nadwaga ma też ne­gatywny wpływ na kości i stawy, przypomina.

Twój ulubieniec powinien być na tyle smukły, byś mógł wyczuć jego żebra, kładąc mu ręce na bokach. Jeśli czujesz głównie tłuszcz, porozmawiaj z weterynarzem o wyborze diety odchudzającej.

Sól też szkodzi. Niewielkie ilości soli w diecie zdrowego zwierzę­cia nie są szkodliwe, ale z solą trzeba uważać w żywieniu zwierzęcia chorego na serce, ostrzega dr Lee R. Harris, weterynarz z prywatną praktyką w Federal Way, Waszyngton.

Większość gotowych karm zawiera dopuszczalną ilość soli, ser­cowcy powinni jednak dostawać jej mniej. Warto wtedy sięgnąć po karmy lecznicze o zmniejszonej zawartości soli z linii Hill’s Prescription Diet, radzi dr Harris.

Zapewnij mu ruch. Nie ma nic lepszego na usprawnienie pracy płuc i serca niż regularne spacery. Wychodź ze swoim podopiecznym dwa razy dziennie przynajmniej na 20 minut, lecz pamiętaj, że space­ry nie powinny być zbyt forsowne, jeśli zwierzę nie jest naprawdę w dobrej formie, przestrzega dr Michael Richards, weterynarz z pry­watną praktyką w Cobbs Creek, Wirginia, jeden z dyżurnych wetery­narzy poradni telefonicznej Pet Care Forum on America Online. „Formę należy budować rozważnie, stopniowo zwiększając intensyw­ność ćwiczeń”, radzi. Jeśli twój podopieczny ma problemy z sercem, najlepiej będzie cały program ćwiczeń skonsultować wcześniej z pro­wadzącym weterynarzem.

I podawaj aspirynę. Regularne podawanie zwierzęciu małych da­wek aspiryny „rozrzedza” krew, zmniejszając ryzyko powstawania zakrzepów, mówi dr Weirich. Tę, polecaną przez wielu specjalistów, kurację trzeba prowadzić pod nadzorem weterynarza.

Nigdy samodzielnie nie zastępuj aspiryny lekami aspirynopodobnymi, często bowiem są one niebezpieczne dla zwierząt, ostrzega dr Weirich.

Dowitaminizuj je. Z badań naukowych wynika, że dieta wzboga­cona przeciwutleniaczami – witaminami C i E oraz beta-karotenami – pomaga zneutralizować cząsteczki aktywnego tlenu, wywołujące uszkodzenia komórek. „Przeciwutleniacze pomagają spowolnić pro­cesy chorobowe w sercu”, mówi dr Childs. Zapytaj weterynarza, jaka dawka będzie bezpieczna dla twojego pupila.